Matura z biologii 2024 – Informator

Matura z Biologii w roku 2024 – informacje ogólne

Egzamin maturalny z biologii odgrywa istotną rolę w życiu ucznia, który zmierza do uzyskania świadectwa dojrzałości. Jest to ważny moment w życiu szkolnym, który poświadcza zdobycie określonych umiejętności i wiedzy z zakresu biologii.

Poniżej znajdziesz ważne informacje na temat egzaminu maturalnego z biologii w 2024 roku oraz listę wartościowych linków do poradników, które pozwolą Ci zaplanować naukę, zacząć naukę i przygotować się do matury w sposób zwiększający szansę na wymarzony wynik.

Poza ogólnymi informacjami organizacyjnymi w tym dokumencie znajdziesz:

• link do wszystkich ważnych dokumentów CKE,
• linki do przykładowych planów nauki stworzonych przez Więcej niż Matura,
• linki do zbiorów zadań maturalnych z ostatnich 11 lat, podzielonych na działy, w pliku PDF i gotowych do druku,
• linki do kilku osobnych poradników, które będą dobrym punktem startu w nauce do matury z biologii.
  

Cele egzaminu maturalnego z biologii

Pierwszym celem egzaminu maturalnego z biologii jest potwierdzenie Twojej dojrzałości oraz zdolności do samodzielnego myślenia i pracy. Jest to kluczowy etap w życiu młodego człowieka, który świadczy o jego gotowości do dalszej edukacji lub wejścia na rynek pracy.

Kolejnym celem egzaminu jest wyznaczenie poziomu spełniania wymagań egzaminacyjnych w zakresie biologii na poziomie rozszerzonym. To oznacza ocenę Twoich umiejętności w zakresie bardziej zaawansowanych zagadnień biologicznych, co może być bardzo przydatne w kontekście wyboru dalszej ścieżki edukacyjnej.

Egzamin maturalny z biologii jest również sposobem na poświadczenie zdobycia przez Ciebie umiejętności oraz opanowania wiedzy, które są opisane w podstawie programowej. Jest to sposób na sprawdzenie, czy udało Ci się osiągnąć określone cele edukacyjne i jaki jest Twój poziom przygotowania do dalszej nauki lub pracy w dziedzinach związanych z biologią.

Warto podkreślić, że egzamin maturalny z biologii pełni także funkcję egzaminu wstępnego na uczelnie. Wynik egzaminu może wpłynąć na możliwość dostania się na wymarzone studia, co czyni go kluczowym etapem w planowaniu dalszej ścieżki kariery zawodowej.

Matura z Biologii 2024 – Kto może przystąpić do egzaminu maturalnego?

Do egzaminu maturalnego z biologii w roku szkolnym 2024 możesz przystąpić, jeśli jesteś osobą, która:

• ukończyła 4-letnie liceum ogólnokształcące, szkołę artystyczną realizującą program 4-letniego liceum ogólnokształcącego, 5-letnie technikum lub branżową szkołę II stopnia na podbudowie 8-letniej szkoły podstawowej;
• ukończyła 4-letnie liceum ogólnokształcące w 2022/2023 na podstawie egzaminów eksternistycznych;
• uzyska świadectwo 4-letniego LO na podstawie egzaminów eksternistycznych w 2023 roku;
• ukończyła ponadpodstawową szkołę średnią (z wyjątkiem tych, którzy po raz pierwszy przystąpili do matury w latach 2019–2022, ale nie uzyskali świadectwa dojrzałości);
• posiada świadectwo lub inny dokument potwierdzający wykształcenie średnie lub średnie branżowe wydane za granicą, ale nieuprawniające do podjęcia studiów w Polsce, a która przystępuje do egzaminu maturalnego po raz pierwszy lub przystąpiła w 2023 roku do egzaminu w formule 2023;
• jest absolwentem Matury Międzynarodowej (IB) posiadającym dyplom IB.

Kiedy odbędzie się egzamin maturalny z biologii w 2024 roku?

Jeśli przygotowujesz się do matury z biologii w 2024 roku, pamiętaj o najważniejszych terminach maturalnych.

Termin główny egzaminu maturalnego z biologii został wyznaczony przez CKE na 14 maja 2024 roku, na godzinę 9:00.

Dodatkowy termin egzaminu maturalnego z biologii, przeznaczony dla tych, którzy z udokumentowanych przyczyn zdrowotnych lub losowych nie mogli przystąpić do egzaminu majowego, został wyznaczony na 6 czerwca 2024 roku, również na godzinę 9:00. Pamiętaj, że jeśli będziesz jedną z takich osób, musisz koniecznie uzyskać zgodę dyrektora Twojego OKE.

W sesji maturalnej 2024 roku nie będzie terminów egzaminu poprawkowego z biologii, ponieważ od 2015 roku nie ma egzaminu maturalnego z biologii na poziomie podstawowym (a tylko takie można poprawiać), nie ma również progu zdawalności egzaminu na poziomie rozszerzonym.

Do kiedy muszę zadeklarować chęć zdawania egzaminu z biologii?

Termin na składanie wstępnych deklaracji do dyrektora szkoły przypada na 2 października 2023 roku i dotyczy uczniów 4-letniego liceum ogólnokształcącego, szkół artystycznych realizujących program 4-letniego LO, 5-letniego technikum, branżowych szkół II stopnia na podbudowie 8-letniej SP oraz uczniów zamierzających przystąpić do egzaminu maturalnego bezpośrednio po ukończeniu szkoły w 2024 roku.

Wszystkie ważne linki do deklaracji maturalnych znajdują się na oficjalnej stronie CKE → LINK.

W tym celu muszą oni złożyć swoją deklarację na formularzu „Deklaracja A” (→ link do dokumentu w formacie DOCX oraz PDF) do dyrektora szkoły macierzystej, w której się uczą. Ten sam dokument obowiązuje Cię, jeśli podchodzisz do egzaminu maturalnego w formule 2015 i jesteś absolwentem lub absolwentką 3-letniego liceum ogólnokształcącego, szkoły artystycznej realizującej program 3-letniego LO, uczniem lub absolwentem branżowej szkoły II stopnia na podbudowie gimnazjum, absolwentem ponadpodstawowej szkoły średniej (sprzed 2005 r.), który przystąpił do egzaminu maturalnego w latach 2019–2022, ale nie uzyskał świadectwa dojrzałości i którego szkołą nie została zlikwidowana, a także jeśli ukończyłeś(-aś) liceum uzupełniające, liceum profilowane technikum uzupełniające dla młodzieży (po 2005 roku).

W przypadku uczniów-obywateli Ukrainy, obowiązuje formularz „Deklaracja C” (→ link do dokumentu w formacie DOCX lub PDF), który również należy złożyć do dyrektora szkoły macierzystej, ukończonej w Polsce.

Czy mogę zmienić swoją deklarację maturalną?

Jeśli w okresie od 3 października 2023 do 7 lutego 2024 roku postanowisz zmienić przedmiot (lub przedmioty) deklarowane, możesz zgłosić to w ostatecznej deklaracji, którą należy złożyć w terminie do 7 lutego 2024 roku.

Musisz ją złożyć do dyrektora Twojej macierzystej szkoły, jeżeli jesteś absolwentem lub absolwentką 4-letniego liceum ogólnokształcącego (który[-a] ukończył[a] szkołę w roku szkolnym 2022/2023 → „Deklaracja A”) lub ponadpodstawowej szkoły średniej (z wyjątkiem absolwentów, którzy po raz pierwszy przystąpili do egzaminu maturalnego w latach 2019–2022, ale nie uzyskali świadectwa dojrzałości → również na formularzu „Deklaracja A”).

Jeśli jesteś osobą, która uzyska świadectwo ukończenia 4- lub 3-letniego liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych lub gdy Twoja szkoła macierzysta została zlikwidowana, ukończyłeś(-aś) uzupełniające liceum ogólnokształcące, liceum profilowane lub technikum uzupełniające do roku szkolnego 2012/2013 włącznie, składasz swoją deklarację do dyrektora właściwej OKE na formularzu „Deklaracja B” (link do dokumentu w formacie DOCX lub PDF). Dotyczy to również osób, które posiadają świadectwo lub inny dokument potwierdzający wykształcenie średnie lub średnie branżowe wydane za granicą, ale nieuprawniające do podjęcia studiów w Polsce i przystępują do egzaminu maturalnego po raz pierwszy.

Czy mogę nie zdać egzaminu maturalnego z biologii w 2024 roku?

Matury nie zdaje się jedynie wtedy, gdy nie zaliczy się egzaminu któregokolwiek przedmiotu obowiązkowego. Od 2015 na egzaminie maturalnym biologię możesz zdawać jedynie jako przedmiot dodatkowy na poziomie rozszerzonym.

W 2024 roku na egzaminie z biologii na poziomie rozszerzonym nie obowiązują progi zdawalności, ale oczywiście im wyższy wynik matury z biologii, tym większe są Twoje szanse na dostanie się na wymarzone studia.

Od roku 2025 będzie wprowadzony minimalny próg zdawalności wynoszący 30%.

Wymagania na egzaminie z biologii w 2024 roku

Na egzaminie maturalnym z biologii w 2024 roku będzie sprawdzany inny zakres umiejętności i wiedzy niż ten zawarty w podstawie programowej – wynika to z dostosowania egzaminu do warunków nauczania w pandemii. Obowiązujący Cię w 2024 zakres znajdziesz w aneksie do informatora maturalnego CKE, przygotowanego osobno dla każdej formuły egzaminacyjnej (2015 i 2023).

Link do wymagań – formuła 2015 – informator maturalny
Link do wymagań – formuła 2023 – informator maturalny

Dodatkowo przygotowaliśmy dla Ciebie przeformułowaną listę wymagań, dzięki której będziesz w stanie w toku nauki łatwo kontrolować, które z wymagań masz już zrealizowane.

Link do podstawy programowej w formie planu nauki  Więcej niż Matura – formuła 2015
Link do  podstawy programowej w formie planu nauki Więcej niż Matura – formuła 2023

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, od 2015 roku nie ma możliwości zdawania biologii na poziomie podstawowym. Przygotowując się do egzaminu maturalnego z biologii w 2024 roku na poziomie rozszerzonym pamiętaj, że obowiązują Cię umiejętności i wiedza zarówno dla poziomu podstawowego, jak również rozszerzonego. Co więcej, na egzaminie maturalnym może być sprawdzona Twoja wiedza i umiejętności z poprzednich etapów edukacyjnych (szkoła podstawowa lub gimnazjum w przypadku osób podchodzących do matury w formule 2015).

Wymagania ogólne i szczegółowe na egzaminie biologii obejmują m.in. umiejętność wyjaśniania budowy i procesów, wykazywania związków przyczynowo-skutkowych, objaśniania funkcjonowania systemów biologicznych, a także zagadnienia z chemii życia, biologii komórki, genetyki, metabolizmu, różnorodności organizmów żywych, ekologii i innych dziedzin biologii. Dokładne zestawienie wymagań ogólnych i szczegółowych, uwzględniających również treści wykreślone z egzaminu na lata 2023/2024, znajdziesz w przygotowanym przez nas dokumencie dla każdej z formuł osobno, w linkach powyżej zawierających podstawę programową w formie planu nauki.

Matura z Biologii 2024 – Jak wygląda egzamin?

Po wejściu do sali egzaminacyjnej, otrzymasz arkusz maturalny z poziomu rozszerzonego oraz arkusz z wybranymi wzorami i stałymi fizykochemicznymi.

W arkuszu znajdzie się 20–25 zadań, w tym 6–8 zadań zamkniętych i 14–17 otwartych. Zadania zamknięte najczęściej będą zadaniami typu typu prawda/fałsz, wielokrotnego wyboru lub wymagać będą dopasowania bądź dobrania części zdania.

Zadania otwarte obejmować będą polecenia polegające na uzupełnianiu luk, podawaniu odpowiedzi w postaci pojedynczych wyrazów, wyjaśnianiu mechanizmów czy też wykazywaniu związków przyczynowo-skutkowych.

Łączna liczba punktów, które możesz zdobyć, to 60, z czego za zadania zamknięte będziesz mógł/mogła zdobyć 10–15 punktów (ok. 30%), a za zadania otwarte 45–50 punktów (ok. 70%). Przy czym w przeszłości nie zawsze trzymano się tych założeń bardzo precyzyjnie, także nie ma jest to sztywna wytyczna.

Zadania maturalne będą oceniane w sposób następujący: za zadania zamknięte przyznawane są 1 lub 2 punkty (za pełną i zarazem poprawną odpowiedź). W zadaniach typu prawda/fałsz od 2023 roku wprowadzono zmianę w ocenianiu polegającą na tym, że za poprawne zaznaczenie wszystkich trzech zdań otrzymasz 2 punkty, natomiast za poprawne zaznaczenie dwóch zdań – 1 punkt.  Podobnie jest w zadaniach „podkreśl odpowiednie uzupełnienie zdania” – jeśli są trzy przykłady, zadanie jest za dwa punkty.

Zadania otwarte punktowane są 1–3 punktów i każde oceniane jest zgodnie z kluczem, który jest przygotowany dla osób sprawdzających maturę. Klucz ten jest dostępny jedynie dla przeszłych matur. Dla przykładu na Kursach maturalnych z Biologii i Chemii, które prowadzimy, znajdziesz bazę zadań, gdzie przy każdym zadaniu taki klucz wraz z wyjaśnieniem jest obecny. Poznanie starych kluczy CKE pozwala wyrobić w sobie odpowiednie umiejętności rozwiązywania zadań maturalnych, także zwróć na to uwagę przy swojej nauce.

Czego mam unikać, aby nie stracić punktów na egzaminie z biologii?

Jak już zapewne wiesz, egzamin maturalny z biologii to nieustanna walka o to, by swoją odpowiedź jak najlepiej dopasować do wymagań określonych przez CKE w kluczu. Unikaj zatem nieprecyzyjnych, niejednoznacznych i niejasno sformułowanych odpowiedzi. Ponadto nie podawaj kilku różnych wersji tej samej odpowiedzi – ewentualny błąd w którejkolwiek z nich skutkować będzie niezaliczeniem odpowiedzi. Jeśli w swojej odpowiedzi podasz informację (mniej lub bardziej związaną z treścią zadania), która będzie świadczyć o zasadniczym braku zrozumienia przez Ciebie danego zagadnienia, również nie otrzymasz za nią punktu.

Innym przypadkiem nieprzyznania punktu za odpowiedź jest sytuacja, w której rozwiążesz zadanie na podstawie merytorycznie błędnego założenia, użyjesz nieodpowiedniej metody obliczeń lub toku rozumowania w zadaniach obliczeniowych, podasz odpowiedź liczbową bez wykonania obliczeń, z nieodpowiednią dokładnością lub bez podania odpowiedniej jednostki. W zadaniach dotyczących doświadczeń nie otrzymasz punktów za odpowiedzi nieodnoszące się bezpośrednio i precyzyjnie do przedstawionego doświadczenia lub niezawierające wszystkich niezbędnych elementów (czynnik badany, przedmiot badań oraz obiekt badany).

Matura z Biologii 2024 – Co należy zabrać na egzamin maturalny?

Warto wziąć ze sobą linijkę oraz ewentualnie ekierkę, które na pewno pomogą w precyzyjnym odczytaniu danych z wykresów, choć w przypadku ekierki komisje czasami trzymają się wytycznych precyzyjnie i na jej wniesienie nie pozwalają. Możesz mieć przy sobie również kalkulator prosty, czyli taki, który umożliwia wykonywanie wyłącznie podstawowych operacji matematycznych (wykonywanie dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia, ewentualnie obliczanie procentów lub pierwiastków kwadratowych z liczb). Swoje odpowiedzi możesz pisać, używając jedynie długopisu lub pióra z czarnym tuszem (atramentem) – będziesz nim również wykonywać rysunki. Pamiętaj, że nie wolno Ci używać podczas egzaminu długopisów ścieralnych/zmazywalnych lub korektorów.

Zestaw Wybrane wzory i stałe fizykochemiczne na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki będzie już na Ciebie czekać na sali egzaminacyjnej. Jeśli jesteś obcokrajowcem podchodzącym do polskiej matury, możesz na egzamin zabrać słownik dwujęzyczny.

Jak przygotować się do egzaminu maturalnego z biologii? Od czego zacząć?

Aby zaplanować naukę do egzaminu maturalnego z biologii, trzeba najpierw wiedzieć, ile taka nauka trwa, bo z tego wynika to, kiedy powinniśmy zacząć. Nawet jeśli już wiemy, kiedy powinniśmy zacząć, to dobrze mieć plan nauki, który zakłada naukę teorii i pracę z zadaniami maturalnymi. Jeśli myślimy o wysokim wyniku, to powinniśmy również mieć plan na to, jak pracować z zadaniami maturalnymi, tak by maksymalnie efektywnie wykorzystać czas przygotować do matury. Aby to zrobić, musimy mieć same zadania maturalne i najlepiej przy boku kogoś, kto sprawdzi nasze odpowiedzi w toku nauki, czyli osobę mająca doświadczenie w sprawdzaniu matur.

Ten naturalny ciąg kolejnych działań opisujemy szczegółowo w kilku poradnikach dla maturzystów.  Temat ten nie jest mały, ale jeśli interesuje Cię dobre przygotowanie, to inwestycja godziny w lekturę tych poradników zwróci Ci się wielokrotnie w toku Twojej nauki. Pozwolą Ci one dokładnie poznać temat przygotowania do matury i zaplanować sobie naukę oraz wyeliminować wiele błędów, jakie co roku popełniają maturzyści.

Poradniki, które pomogą przygotować się do egzaminu maturalnego z biologii 2024:

1. 1. „Kiedy warto zacząć uczyć się do matury? Matura z biologii i chemii”
   2. „Jak przygotować się do matury z biologii?” Przykładowe plany nauki
   3. Skąd wziąć zadania? „Arkusze maturalne z biologii. Biologia rozszerzona z podziałem na działy”
   4. „Zbiór zadań maturalnych z biologii i chemii – jak wznieść pracę z zadaniami maturalnymi na wyższy poziom?”

Dodatkowo – dwa poradniki rozszerzające:

1. 1. „Jak poprawić maturę z biologii lub chemii?”
      
   2. „Korepetycje do matury z biologii czy kurs? A może oba?” Wybór sposobu nauki

Pod tym zakończeniem znajdziesz również listę wszystkich linków do dokumentów, które pojawiły się w tym artykule, jak i wielu więcej. Dodatkowo mamy dla Ciebie od razu dwa ważne linki, który na pewno Ci się przydadzą, mianowicie link do zbiorów zadań CKE z ostatnich 11 lat (w sumie ponad 2200 zadań, podzielonych na działy i gotowych do druku!). Drugi to przykładowy plan nauki do matury z biologii, z podziałem na sesje nauki teorii i pracy z zadaniami.

Link do zbioru zadań Więcej niż Matura – 1000 zadań CKE z Biologii z podziałem na działy
Link do przykładowego planu nauki do matury z biologii

Egzamin maturalny z biologii to ważny krok na drodze do zdobycia świadectwa dojrzałości i dostania się na wymarzony kierunek studiów. Jeśli możemy Ci jeszcze jakoś pomóc, śmiało do nas napisz!

Tymczasem jeśli szukasz kompleksowego sposobu na przygotowanie do matury z biologii ze stałym wsparciem korepetytorów na kursie, zapraszamy na nasz Kurs maturalny z Biologii.

Powodzenia!

Matura z Biologii 2024 – Wartościowe linki do dokumentów CKE:

⇒ FACEBOOK
⇒ INSTAGRAM
⇒ TIKTOK
⇒ YOUTUBE