Matura z chemii 2024 – Informator

Matura z Chemii w roku 2024 – informacje ogólne

 

Egzamin maturalny z chemii jest nie tylko przepustką na niektóre kierunki na wyższe uczelnie, ale również podsumowaniem wiedzy i umiejętności z zakresu chemii zdobytych przez wcześniejsze lata nauki.

W tym wpisie znajdziesz sporo ważnych informacji na temat egzaminu maturalnego z chemii, który odbędzie się w 2024 roku. Dodatkowo otrzymasz garść porad i linków, które pomogą Tobie zaplanować sobie naukę i to jak w ogóle ją zacząć oraz podpowiedzą jak przygotować się do matury w sposób dający ostatecznie upragniony wynik.

Poza ogólnymi informacjami organizacyjnymi w tym dokumencie znajdziesz:

• link do wszystkich ważnych dokumentów CKE,
• linki do przykładowych planów nauki stworzonych przez Więcej niż Matura,
• linki do zbiorów zadań maturalnych z ostatnich 11 lat, podzielonych na działy, w pliku PDF i gotowych do druku,
• linki do kilku osobnych poradników, które będą dobrym punktem startu w nauce do matury z chemii.

Cele egzaminu maturalnego z chemii

 

Celów egzaminu maturalnego z chemii jest kilka.

Po pierwsze otrzymasz dowód własnej dojrzałości oraz umiejętności samodzielnego myślenia, rozwiązywania problemów czy pracy. Jest to społeczny symbol, potwierdzenie Twojej gotowości przystąpienia do dalszej nauki bądź do rozpoczęcia pracy zawodowej.

Drugą korzyścią jest uzyskanie informacji o poziomie Twoich kompetencji w zakresie zagadnień chemicznych na poziomie rozszerzonym. Dzięki temu dowiesz się, czy udało Ci się osiągnąć wszystkie określone przez podstawę programową cele edukacyjne, czy opanowałeś całą wymaganą wiedzę i posiadasz wszystkie niezbędne umiejętności. Pozwoli Ci to podjąć decyzję o dalszej ścieżce edukacyjnej.

Ostatnim celem egzaminu maturalnego jest stanie się swego rodzaju „przepustką” na niektóre kierunki uczelni wyższych. Zastępuje on bowiem egzaminy wstępne, a kryterium przyjęcia staje się wynik uzyskany na maturze.

Matura z Chemii 2024 – Kto może przystąpić do egzaminu maturalnego?

 

Do egzaminu maturalnego z chemii w roku szkolnym 2024 możesz przystąpić, jeśli jesteś osobą, która:

• ukończyła 4-letnie liceum ogólnokształcące, szkołę artystyczną realizującą program 4-letniego liceum ogólnokształcącego, 5-letnie technikum lub branżową szkołę II stopnia na podbudowie 8-letniej szkoły podstawowej;
• ukończyła 4-letnie liceum ogólnokształcące w 2022/2023 na podstawie egzaminów eksternistycznych;
• uzyska świadectwo 4-letniego LO na podstawie egzaminów eksternistycznych w 2023 roku;
• ukończyła ponadpodstawową szkołę średnią (z wyjątkiem tych, którzy po raz pierwszy przystąpili do matury w latach 2019–2022, ale nie uzyskali świadectwa dojrzałości);
• posiada świadectwo lub inny dokument potwierdzający wykształcenie średnie lub średnie branżowe wydane za granicą, ale nieuprawniające do podjęcia studiów w Polsce, a która przystępuje do egzaminu maturalnego po raz pierwszy lub przystąpiła w 2023 roku do egzaminu w formule 2023;
• jest absolwentem Matury Międzynarodowej (IB) posiadającym dyplom IB.

Kiedy odbędzie się egzamin z chemii w 2024 roku?

 

Jeśli przygotowujesz się do matury z chemii w 2024 roku, pamiętaj o najważniejszych terminach maturalnych.

Termin główny egzaminu maturalnego z chemii został wyznaczony przez CKE na 16 maja 2024 roku, na godzinę 9:00.

Dodatkowy termin egzaminu maturalnego z chemii, przeznaczony dla tych, którzy z udokumentowanych przyczyn zdrowotnych lub losowych nie mogli przystąpić do egzaminu majowego, został wyznaczony na 10 czerwca 2024 roku, również na godzinę 9:00. Pamiętaj, że jeśli będziesz jedną z takich osób, musisz koniecznie uzyskać zgodę dyrektora Twojego OKE. 

W sesji maturalnej 2024 roku nie będzie terminów egzaminu poprawkowego z chemii, ponieważ od 2015 roku nie ma egzaminu maturalnego z chemii na poziomie podstawowym (a tylko takie można poprawiać), nie ma również progu zdawalności egzaminu na poziomie rozszerzonym.

Do kiedy muszę zadeklarować chęć zdawania egzaminu z chemii?

 

Termin na składanie wstępnych deklaracji do dyrektora szkoły przypada na 2 października 2023 roku i dotyczy uczniów 4-letniego liceum ogólnokształcącego, szkół artystycznych realizujących program 4-letniego LO, 5-letniego technikum, branżowych szkół II stopnia na podbudowie 8-letniej SP oraz uczniów zamierzających przystąpić do egzaminu maturalnego bezpośrednio po ukończeniu szkoły w 2024 roku.

Wszystkie ważne linki do deklaracji maturalnych znajdują się na oficjalnej stronie CKE.

W tym celu muszą oni złożyć swoją deklarację na formularzu „Deklaracja A” do dyrektora szkoły macierzystej, w której się uczą. Ten sam dokument obowiązuje Cię, jeśli podchodzisz do egzaminu maturalnego w formule 2015 i jesteś absolwentem lub absolwentką 3-letniego liceum ogólnokształcącego, szkoły artystycznej realizującej program 3-letniego LO, uczniem lub absolwentem branżowej szkoły II stopnia na podbudowie gimnazjum, absolwentem ponadpodstawowej szkoły średnie (sprzed 2005 r.), który przystąpił do egzaminu maturalnego w latach 2019-2022, ale nie uzyskał świadectwa dojrzałości i którego szkołą nie została zlikwidowana, a także jeśli ukończyłeś(-aś) liceum uzupełniające, liceum profilowane technikum uzupełniające dla młodzieży (po 2005 roku).

W przypadku uczniów – obywateli Ukrainy, obowiązuje formularz „Deklaracja C”, który również należy złożyć do dyrektora szkoły macierzystej, ukończonej w Polsce. 

Czy mogę zmienić swoją deklarację maturalną?

 

Jeśli w okresie od 3 października 2023 do 7 lutego 2024 roku postanowisz zmienić przedmiot (lub przedmioty) deklarowane, możesz zgłosić to w ostatecznej deklaracji, którą należy złożyć w terminie do 7 lutego 2024 roku.

Musisz ją złożyć do dyrektora swojej macierzystej szkoły, jeżeli jesteś absolwentem lub absolwentką 4-letniego liceum ogólnokształcącego (który[-a] ukończył[a] szkołę w roku szkolnym 2022/2023 → „Deklaracja A”) lub ponadpodstawowej szkoły średniej (z wyjątkiem absolwentów, którzy po raz pierwszy przystąpili do egzaminu maturalnego w latach 2019–2022, ale nie uzyskali świadectwa dojrzałości → również na formularzu „Deklaracja A”).

Jeśli jesteś osobą, która uzyska świadectwo ukończenia 4 lub 3-letniego liceum ogólnokształcącego na podstawie egzaminów eksternistycznych lub gdy Twoja szkoła macierzysta została zlikwidowana, ukończyłeś(-aś) uzupełniające liceum ogólnokształcące, liceum profilowane lub technikum uzupełniające do roku szkolnego 2012/2013 włącznie, składasz swoją deklarację do dyrektora właściwej OKE na formularzu „Deklaracja B”). Dotyczy to również osób, które posiadają świadectwo lub inny dokument potwierdzający wykształcenie średnie lub średnie branżowe wydane za granicą, ale nieuprawniające do podjęcia studiów w Polsce, i przystępują do egzaminu maturalnego po raz pierwszy.

Czy mogę nie zdać egzaminu maturalnego z chemii w 2024 roku?

 

Matury nie zdaje się jedynie wtedy, gdy nie zaliczy się egzaminu któregokolwiek przedmiotu obowiązkowego. Od 2015 na egzaminie maturalnym biologię możesz zdawać jedynie jako przedmiot dodatkowy na poziomie rozszerzonym.

W 2024 roku na egzaminie z chemii na poziomie rozszerzonym nie obowiązują progi zdawalności, ale oczywiście im wyższy wynik matury z biologii, tym większe są Twoje szanse na dostanie się na wymarzone studia.

Od roku 2025 będzie wprowadzony minimalny próg zdawalności wynoszący 30%.

Wymagania na egzaminie z chemii w 2024 roku

 

Na egzaminie maturalnym z chemii w 2024 roku będzie sprawdzany inny zakres umiejętności i wiedzy niż ten zawarty w podstawie programowej – wynika to z dostosowania egzaminu do warunków nauczania w pandemii. Obowiązujący Cię w 2024 zakres znajdziesz w aneksie do informatora maturalnego CKE, przygotowanego osobno dla każdej formuły egzaminacyjnej (2015 i 2023).

⇒ Link do wymagań – formuła 2015 – aneks do informatora maturalnego
⇒ Link do wymagań – formuła 2023 – aneks do informatora maturalnego

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, od 2015 roku nie ma możliwości zdawania chemii na poziomie podstawowym. Przygotowując się do egzaminu maturalnego z chemii w 2024 roku na poziomie rozszerzonym, pamiętaj, że obowiązują Cię umiejętności i wiedza zarówno dla poziomu podstawowego, jak i dla rozszerzonego. Co równie istotne, na egzaminie maturalnym może być sprawdzona Twoja wiedza i umiejętności z poprzednich etapów edukacyjnych (szkoła podstawowa lub gimnazjum w przypadku osób podchodzących do matury w formule 2015)

Wymagania ogólne i szczegółowe na egzaminie chemii obejmują m.in. umiejętność konstrukcji wykresów, tabel i schematów na podstawie dostępnych informacji; rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy, a także analizy przedstawionych informacji i danych do rozwiązywania problemów opisujących właściwości substancji i wyjaśniania przebiegu procesów chemicznych; wskazywanie związków pomiędzy właściwościami substancji a ich zastosowaniami i wpływem na środowisko naturalne; zrozumienie związków między właściwościami substancji a ich budową i strukturą; zastosowanie podstaw metod naukowych do rozwiązywania problemów chemicznych; stosowanie poprawnej terminologii naukowej i wykonywanie obliczeń dotyczące praw chemicznych. Dokładne zestawienie wymagań ogólnych i szczegółowych, uwzględniających również treści wykreślone z egzaminu na lata 2023/2024, znajdziesz dla każdej z formuł osobno, w linkach powyżej opisujących wymagania egzaminacyjne.

Matura z Chemii 2024 – Jak będzie wyglądał egzamin?

 

Po wejściu do sali egzaminacyjnej, siadasz przy pojedynczym wylosowanym wcześniej stoliku. Tam otrzymasz arkusz egzaminacyjny z poziomu rozszerzonego oraz arkusz z wybranymi wzorami i stałymi fizykochemicznymi.

Pamiętaj, aby zabrać ze sobą kalkulator naukowy (lub prosty dla zdających formułę 2015), linijkę, długopis bądź pióro z czarnym atramentem oraz dowód osobisty.

Na salę egzaminacyjną, pod rygorem unieważnienia egzaminu, nie wolno Ci wnieść żadnego urządzenia telekomunikacyjnego (w tym smartwatcha!).

Egzamin maturalny z chemii przeprowadzany jest w formie pisemnej i trwa 180 minut.

W arkuszu maturalnym znajdzie się około 35 zadań, co przekłada się na około 45 poleceń. Większość zadań nie jest ze sobą powiązana, ale pojawią się również takie, których informacja wstępna będzie przeznaczona dla kilku zadań bądź poleceń.

Część z informacji wprowadzających będzie zawierać treści znacznie wykraczające poza podstawę programową, jednak samo polecenie będzie już dostosowane do poziomu egzaminu. Przy każdym zadaniu znajdziesz także informację o maksymalnej liczbie punktów, jaką możesz uzyskać za jego poprawne rozwiązanie.

Możesz spodziewać się zadań zamkniętych, w których musisz wybrać odpowiedź spośród podanych, np. wyboru wielokrotnego, prawda/fałsz czy zadań na dobieranie. Dodatkowo oczekuj zadań otwartych, w których musisz samodzielnie sformułować swoją odpowiedź, poprzez, np. uzupełnienie luki w tekście, zapisanie równania chemicznego, podanie nazwy czy narysowanie wzoru związku chemicznego; zadań wymagających oceny bądź rozstrzygnięcia, wraz ze sformułowaniem uzasadnienia i wyjaśnienia.

Każde zadanie będzie zawierać przynajmniej jeden czasownik wskazujący czynność, jaką należy wykonać, by rozwiązać polecenie np. „oblicz”, „zaznacz”, „wymień”.

W przypadku zadań dotyczących obliczeń rachunkowych – metoda wykorzystania do obliczeń jest dowolna, tak długo jak jest logiczna, pokazuje Twój tok myślenia i prowadzi do poprawnego wyniku.

Gdy zadanie będzie wymagało podania w odpowiedzi konkretnej jednostki bądź dokładności, informację o tym znajdziesz w treści polecenia.

W przypadku, gdy będziesz potrzebować więcej miejsca do dokonania obliczeń, tworzenia notatek itp., skorzystaj z brudnopisu, który nie podlega ocenie.

W zadaniach z doświadczeniami chemicznymi koniecznie umieść informacje o obserwacji przed i po wykonaniu doświadczenia chemicznego, z podkreśleniem tego, jakie zmiany podczas reakcji zaszły. Brak takiej informacji oznacza utratę punktów.

Nie dokonuj żadnych zapisów w części przeznaczonej dla egzaminatora oraz nie używaj korektora!

Jeśli chodzi o zasady punktowania zadań, to stosuje się kilka wytycznych. Zadania zamknięte warte są maksymalnie 2 punkty. W przypadku niektórych zadań można dostać również punkty w mniejszej liczbie niż maksymalna przewidziana. Zdarzyć się to może w sytuacji, gdy odpowiedź będzie niepełna, częściowo poprawna, będzie brakować części odpowiedzi (np. jednostek), lub znajdą się w niej błędy rachunkowe. W arkuszu egzaminacyjnym na pewno znajdzie się przynajmniej jedno zadanie problemowe warte 4–5 punktów, sprawdzające umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemu. 

Zadania są punktowane i oceniane zgodnie z kluczem, który jest przygotowany dla osób sprawdzających maturę. Klucz ten jest ogólnodostępny jedynie dla egzaminów maturalnych, jakie odbyły się w latach ubiegłych. Dla przykładu na Kursach maturalnych z Biologii i Chemii, które prowadzimy, znajdziesz bazę zadań, gdzie przy do każdego zadania dołączony jest klucz wraz z wyjaśnieniem. Poznanie starych kluczy CKE pozwala wyrobić w sobie odpowiednie umiejętności rozwiązywania zadań maturalnych, także zwróć na to uwagę przy planowaniu swojej nauki.

Na egzaminie maturalnym z chemii w 2024 roku uznawane będą wszystkie poprawne nazwy związków organicznych utworzone zarówno według dotychczas obowiązujących zasad, jak i te zgodne z publikacją Nomenklatura związków organicznych. Rekomendacje IUPAC i nazwy preferowane 2013. W przypadku związków, których nazwy uległy zmianie, w treści zadań będą przedstawiane nazwy w obu funkcjonujących systemach. 

Czego mam unikać, aby nie stracić punktów na egzaminie z chemii?

 

Egzamin maturalny z chemii to również zmaganie się z tym, by swoją odpowiedź jak najlepiej dopasować do odpowiedzi określonych przez CKE w kluczu. W przypadku zadań obliczeniowych, równań reakcji itp. jest to nawet całkiem proste, gdyż otrzymujesz konkretny – prawidłowy lub nieprawidłowy – wynik. Natomiast w przypadku zadań wymagających opisu czy uzasadnienia, staraj się, by były one zrozumiałe, jednoznacznie i jasno sformułowane.

Nigdy nie przedstawiaj kilku różnych wariantów odpowiedzi – zaznacz wyraźnie, która z odpowiedzi jest ostateczna i podlega ocenie, pozostałe przekreśl.

Staraj się formułować odpowiedzi w taki sposób, by były powiązane z treścią zadania, precyzyjnie odpowiadały na pytanie, przedstawiały logiczny ciąg myślowy bądź obliczeniowy i świadczyły o tym, że w pełni rozumiesz dane zagadnienie. Używaj naukowego słownictwa.

Nie przedstawiaj odpowiedzi w taki sposób, by egzaminator musiał się domyślać czy zgadywać.

Kolejny potencjalny powód utraty punktu to sytuacja, w której rozwiążesz zadanie na podstawie merytorycznie błędnego założenia, użyjesz niepoprawnej metody obliczeń lub toku rozumowania w zadaniach obliczeniowych, podasz odpowiedź liczbową bez wykonania obliczeń, z nieodpowiednią dokładnością lub bez podania odpowiedniej jednostki.

W zadaniach dotyczących doświadczeń nie otrzymasz punktów za Twoje odpowiedzi, jeśli nie będą one odnosić się bezpośrednio i precyzyjnie do przedstawionego doświadczenia, nie będą przedstawić stanu przed i po. Podobna sytuacja będzie miała miejsce, gdy nie opiszesz zmian zachodzących podczas przebiegu doświadczenia. Ważne jest również prawidłowe dobranie odczynników chemicznych w każdym z doświadczeń.

Matura z Chemii 2024 – Co należy zabrać na egzamin?

 

Na egzamin maturalny z chemii musisz zabrać ze sobą dowód osobisty oraz kalkulator. W przypadku osób zdających w formule 2023 może to być kalkulator naukowy, a dla osób zdających w formule 2015 musi to być kalkulator prosty. Kalkulator prosty to taki, który umożliwia wykonywanie wyłącznie podstawowych operacji matematycznych (jak dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie, ewentualnie obliczanie procentów lub pierwiastków kwadratowych z liczb).

Jeżeli chodzi o artykuły piśmiennicze, to swoje odpowiedzi możesz zapisywać, używając jedynie długopisu lub pióra z czarnym tuszem (atramentem) – będziesz nim również wykonywać schematy i rysunki. Pamiętaj, że nie wolno Ci używać podczas egzaminu długopisów ścieralnych/zmazywalnych lub korektorów. Również odpowiedzi udzielone ołówkiem nie zostaną zaliczone. Nie martw się za to, czy nie zabraknie Ci papieru. Dodatkowe kartki będą dostępne w sali.

Warto także wziąć ze sobą linijkę, która pomoże Ci odczytać niektóre dane z wykresów.

Tablice Wybrane wzory i stałe fizykochemiczne na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki otrzymasz po wejściu na salę egzaminacyjną.

Jeśli jesteś obcokrajowcem podchodzącym do polskiej matury, możesz na egzamin zabrać słownik dwujęzyczny.

Jak przygotować się do egzaminu maturalnego z chemii? Od czego zacząć?

 

Aby zaplanować naukę do egzaminu maturalnego z chemii trzeba najpierw oszacować jaki jest nasz poziom wiedzy, ile czasu dziennie jesteśmy w stanie poświęcić na naukę i ile zostało nam czasu. Gdy mamy już te dane to dobrze posiadać plan nauki, który zakłada naukę zarówno teorii oraz uwzględnia pracę z zadaniami maturalnymi z poprzednich lat i arkuszy. 

Do osiągnięcia wysokiego wyniku, ważne jest właśnie rozwiązanie możliwie największej liczby zadań z lat ubiegłych, gdyż dzięki temu oswajasz się z formułą egzaminu.

Widzisz jak formułuje się pytania i polecenia, ćwiczysz udzielenie odpowiedzi pod klucz.

Ponadto zadania często są bardziej przekrojowe niż “pytania na koniec działu w książce”, a to z kolei pozwala szerzej spojrzeć na przedmiot, swoją wiedzę i łatwiej jest znaleźć dziury i braki w swojej wiedzy.

Zdecydowanie łatwiej jest to osiągnąć pracując z osobą, która ma doświadczenie w sprawdzaniu matur, będzie nadzorować nasze odpowiedzi i wskaże ewentualne problemy. Dlatego jeśli masz możliwość, to skorzystaj z takiej pomocy.

Ten naturalny ciąg kolejnych działań opisujemy szczegółowo w kilku poradnikach dla maturzystów.  Wbrew pozorom temat ten nie jest mały, ale jeśli interesuje Cię bardzo dobre przygotowanie do egzaminu, to inwestycja godziny w lekturę tych poradników zwróci Ci się wielokrotnie w toku Twojej nauki. Poradniki te pozwolą Tobie dokładnie poznać temat przygotowania do matury i zaplanować sobie naukę oraz wyeliminować wiele błędów, jakie co roku popełniają maturzyści. 

Poradniki, które pomogą przygotować się do egzaminu maturalnego z chemii 2024:

1. „Kiedy warto zacząć uczyć się do matury? Matura z biologii i chemii”
2. „Jak przygotować się do matury z chemii?” Przykładowe plany nauki
3. Skąd wziąć zadania? „Arkusze maturalne z chemii. Chemia rozszerzona z podziałem na działy”
4. „Zbiór zadań maturalnych z biologii i chemii – jak wznieść pracę z zadaniami maturalnymi na wyższy poziom?”

 

Dodatkowo mamy jeden artykuł rozszerzający. Warto go przeczytać, nawet jeśli nie poprawiasz matury, bo opisujemy tam błędy, jakie można popełnić przy nauce:

1. „Jak poprawić maturę z biologii lub chemii?”

Matura z Chemii 2024 – Podsumowanie i zbiór kluczowych linków i dokumentów CKE

 

Poniżej znajdziesz listę wszystkich linków do dokumentów, które pojawiły się w tym artykule, jak i wielu więcej. Dodatkowo mamy dla Ciebie od razu dwa ważne linki, który na pewno Ci się przydadzą, mianowicie link do zbiorów zadań CKE z ostatnich 11 lat, w sumie ponad 2200 zadań, podzielonych na działy i gotowych do druku. Drugi punkt to przykładowy plan nauki do matury z chemii, z podziałem na sesje nauki teorii i pracy z zadaniami.

• Link do zbioru zadań Więcej niż Matura – 1200 zadań CKE z chemii z podziałem na działy
• Link do przykładowego planu nauki do matury z chemii

Egzamin maturalny z chemii to ważny krok na drodze do zdobycia świadectwa dojrzałości i dostania się na wymarzony kierunek studiów. Jeśli możemy Ci jeszcze jakoś pomóc, śmiało do nas napisz!

Tymczasem jeśli szukasz kompleksowego sposobu na przygotowanie do matury z chemii ze stałym wsparciem korepetytorów bezpośrednio na kursie, zapraszamy na nasz Kurs maturalny z Chemii. Odpowiemy na każde Twoje pytanie i sprawdzimy każde Twoje zadanie maturalne.

Powodzenia!

Wartościowe linki do dokumentów CKE:

⇒ FACEBOOK
⇒ INSTAGRAM
⇒ TIKTOK
⇒ YOUTUBE