Autorkami poniższego artykułu są mgr Edyta Brentkowska oraz dr Żanna Tyrała-Wierucka.
Przed maturą każdy z uczniów zadaje sobie kilka kluczowych pytań. Po co mi to wszystko? Czy ja muszę to wszystko wiedzieć? Które zagadnienia powtórzyć najpierw, które są najbardziej istotne? Czy jest coś, co mogę pominąć? W konsekwencji pojawia się dezorientacja, następnie dezorganizacja, trudność w filtrowaniu istotnych treści, utrata spójności i zrozumienia, zniechęcenie i ostatecznie brak motywacji do wkładania wysiłku w naukę. Da się temu zapobiec, dlatego zachęcamy Cię do lektury tego poradnika.
Zatem wybranie najważniejszych zagadnień podczas przygotowań do egzaminu to krok milowy, pomocny w koncentracji nad istotnymi informacjami i zoptymalizowaniu swojego czasu nauki. Samodzielne przeanalizowanie wymagań dla osoby, która po raz pierwszy piszę maturę, jest bardzo trudne, dlatego lepiej skorzystać z gotowych opracowań – na przykład to, które znajdziesz poniżej.
Na podstawie zadań z poprzednich arkuszy oraz informacji o strukturze egzaminu maturalnego dokonaliśmy przeglądu materiału pod kątem częstości pojawiania się pytań z danego działu oraz wybraliśmy zagadnienia, których najczęściej one dotyczyły. Taka analiza pomoże Ci zauważyć pewne tendencje dotyczące tego, jakie zagadnienia są często poruszane oraz dostarczy wskazówek, na co zwrócić szczególną uwagę podczas powtórek. Dane są oparte o analizę ponad 1000 zadań maturalnych z oficjalnych matur CKE z lat 2007-2023, z naciskiem na lata 2015-2023. Co ważne, różnice między rocznikami nie były znaczące, dlatego publikujemy tutaj całościowe wyniki, które mogą posłużyć również w ocenie tego, jaka będzie prawdopodobnie matura w 2024 roku.
Dodatkowo na końcu tego wpisu umieściliśmy link do pliku PDF, w którym znajdziesz program kursu do matury z Biologii wraz z checklistą zagadnień, które trzeba opanować w ramach przygotowania do matury. Lista ta jest dostępna bez opłat, z pewnością pomoże Ci usystematyzować naukę i kontrolować przebieg sprawdzania, czy wszystkie zagadnienia masz opanowane.
Rycina. 1 Udział pytań z danego działu w latach 2015 – 2023.
Dodatkowo przygotowaliśmy dla Ciebie wykaz zagadnień, jakie najczęściej są poruszane z danego działu. Warto skorzystać z tej pomocy tuż przed egzaminem, aby jeszcze utrwalić sobie najważniejsze wiadomości.
Tabela 1. Zagadnienia pojawiające się najczęściej w wybranych działach w latach 2015 – 2023.
| Dział | Najczęściej pojawiające się zagadnienia |
| Metoda naukowa |
|
| Biologia komórki |
|
| Chemia życia |
|
| Energia i metabolizm |
|
| Genetyka i biotechnologia |
|
| Ewolucjonizm |
|
| Bioróżnorodność i klasyfikacja |
|
| Funkcjonowanie organizmu zwierzęcego |
|
| Ekologia |
|
Na podstawie wykresu (Ryc. 1) dowiadujesz się, że spośród dziewięciu działów, te pojawiające się najczęściej to: Funkcjonowanie organizmu zwierzęcego oraz Bioróżnorodność i klasyfikacja. Wydawałoby się, że to niemożliwe, przecież zwierząt i roślin jest tak mało na maturze. Pozornie właśnie tak to wygląda, przy czym nie należy tutaj sugerować się tylko tytułem działu, ponieważ obszar, które one obejmują, jest szerszy. Mianowicie w przypadku Funkcjonowania organizmu zwierzęcego to nie tylko przegląd grup systematycznych spośród bez- i kręgowców, czego faktycznie może być niewiele na maturze, ale również zagadnienia dotyczące anatomii i fizjologia człowieka, gdzie pytanie z tego obszaru tematycznego na pewno się pojawią.
Między innymi dlatego na kursie do matury z Biologii przygotowaliśmy specjalne lekcje, aby to podkreślić. Przy czym te, które najczęściej się pojawiają, co zostało zaobserwowane dzięki analizie zadań (Tab. 1), to zagadnienia dotyczące odżywiania, regulacji hormonalnej lub nerwowej. Z kolei w odniesieniu do bioróżnorodności i klasyfikacji, prym wiodą zagadnienia dotyczące bakterii i wirusów, tkanek roślinnych czy fizjologii roślin.
Mimo zaprezentowanej analizy, dodatkowo sprawdź wymagania egzaminacyjne na rok 2024 – które w jeszcze większym stopniu pomogą Ci w wyborze istotnych pod kątem egzaminu maturalnego zagadnień. Możesz to uczynić przy wykorzystaniu poniższych plików, które są częścią kursów Więcej niż Matura. Znajdziesz w nich opis podstawy programowej i wymagań egzaminacyjnych, z podziałem na gotowy plan nauki i checkboxy, dzięki którym będziesz w stanie monitorować, czy i w jakim zakresie w toku swojej nauki na pewno uczysz się wszystkiego, co jest wymagane. Kurs Więcej niż Matura jest tak ułożony, aby pokryć 100% opisanych wymagań.
Miłego korzystania! A jeśli szukasz holistycznej pomocy, zobacz sobie poniższe pliki.
Oczywiście zapraszamy również na kurs. 🙂
Plik do druku – Podstawa programowa w formule 2015 – podzielona według lekcji Kursu z Biologii Więcej niż Matura
