Jak odwołać się od wyniku na maturze? Poradnik, z którym poradzisz sobie krok po kroku

Chcesz dowiedzieć się, na czym polega i jak przebiega odwołanie od wyniku matury? W tym artykule kompleksowo omówimy wszystkie kroki, jakie należy podjąć, żeby spełnić niezbędne wymogi formalne podczas odwoływania się.

Odwołanie od matury – czy warto?

Jak najbardziej tak! Wysyłając wniosek o ponowne sprawdzenie matury absolutnie niczym się nie ryzykuje – można jedynie zyskać. Nie ma możliwości obniżenia wyniku po wysłaniu odwołania. Jeśli są jakiekolwiek wątpliwości, czy wynik nie powinien być wyższy, warto to zweryfikować. Podwyższenie punktacji nie jest bowiem rzadkością! W odwołaniu nie uwzględnia się zadań, które zostały błędnie ocenione na korzyść maturzysty (czyli zostały zaliczone, chociaż nie powinny być).

Na czym polega odwołanie maturalne?

Odwołanie od matury to zgłoszenie swoich zastrzeżeń do punktacji przyznanej w poszczególnych zadaniach lub wskazanie błędu technicznego przy sumowaniu punktów. W pierwszym przypadku należy wykazać, że zgodnie z kluczem odpowiedzi dane zadanie powinno zostać zaliczone (lub powinno się otrzymać chociaż część maksymalnej liczby punktów). Z drugiego wariantu korzystamy natomiast wtedy, kiedy nie wszystkie punkty zostały uwzględnione w ostatecznym wyniku lub gdy dokonano błędnego przeliczenia punktów na procenty. 

Krok 1: pójdź na wgląd

Cała procedura zaczyna się od złożenia wniosku o wgląd do sprawdzonej i ocenionej pracy maturalnej. Możesz obejrzeć tyle swoich arkuszy maturalnych, ile chcesz. Warto zajrzeć do matur ze wszystkich przedmiotów, które będą brane pod uwagę przy rekrutacji na studia.

Należy wypełnić wniosek 25a (Wniosek o wgląd do sprawdzonej i ocenionej pracy egzaminacyjnej), który jest wspólny dla obu formuł (Formuły 2015 i Formuły 2023). Można go pobrać ze strony Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. 

We wniosku w rubryce X3. musisz określić, do której Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej przynależysz. W Polsce jest 8 takich komisji:

• w Gdańsku (dla województw: kujawsko-pomorskiego i pomorskiego),
• w Jaworznie (dla województwa śląskiego),
• w Krakowie (dla województw: lubelskiego, małopolskiego i podkarpackiego),
• w Łodzi (dla województw: łódzkiego i świętokrzyskiego),
• w Łomży (dla województw: podlaskiego i warmińsko-mazurskiego),
• w Poznaniu (dla województw: lubuskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego),
• w Warszawie (dla województwa mazowieckiego),
• we Wrocławiu (dla województw: dolnośląskiego i opolskiego).

Źródło: [1].

W kolejne rubryki wpisz poprawnie swoje dane, a następnie wskaż odpowiednią formułę matury, miesiąc pisania i przedmioty, które chcesz zweryfikować, określając ich poziom poprzez czytelne zaznaczenie wybranej obok opcji (np. poprzez postawienie znaku X w jednej z kratek lub zamalowanie jej).

Prośbę o wgląd można zgłosić również w innej formie – niekoniecznie poprzez wypełnienie gotowego wzoru wniosku – ale napisaną samodzielnie. (Nie jest to jednak zalecany przez nas sposób. Dzięki oficjalnemu formularzowi nie zapomnisz podać wszystkich niezbędnych danych).

Wypełniony wniosek możesz dostarczyć do swojego OKE osobiście lub przesłać go za pomocą e-maila, faksu lub poczty tradycyjnej. Wybierając pocztę tradycyjną, warto nadać go listem poleconym. 

Dane kontaktowe do poszczególnych komisji znajdziesz poniżej:

• w Gdańsku – wniosek można wysłać na adres e-mail: komisja@oke.gda.pl, wysłać pocztą lub dostarczyć osobiście na adres: ul. Na Stoku 49, 80-874 Gdańsk, wysłać faksem: 58 320-55-91;
• w Jaworznie – wniosek można wysłać na adres e-mail: sekretariat@oke.jaworzno.pl, wysłać pocztą lub dostarczyć osobiście na adres: ul. Mickiewicza 4, 43-600 Jaworzno, wysłać faksem: 32 784 16 08 lub przez Elektroniczną Skrzynkę Podawczą: /OKE_Jaworzno/SkrytkaESP;
• w Krakowie – wniosek można wysłać na adres e-mail: oke@oke.krakow.pl, wysłać pocztą lub dostarczyć osobiście na adres: os. Szkolne 37, 31-978 Kraków, wysłać faksem: 12 68 32 180;
• w Łodzi – wniosek można wysłać na adres e-mail: recepcja@lodz.oke.gov.pl (wglądy, odwołanie do OKE) lub sekretariat@lodz.oke.gov.pl (odwołanie do KAE), wysłać pocztą lub dostarczyć osobiście na adres: ul. Praussa 4, 94-203 Łódź;
• w Łomży – wniosek można wysłać na adres e-mail: sekretariat@oke.lomza.pl, wysłać pocztą lub dostarczyć osobiście na adres: al. Legionów 9, 18-400 Łomża, wysłać faksem: 86 47 36 817 lub przez Elektroniczną Skrzynkę Podawczą: /oke_lomza_pl/SkrytkaESP;
• w Poznaniu – wniosek można wysłać na adres e-mail: sekretariat@oke.poznan.pl, wysłać pocztą lub dostarczyć osobiście na adres: ul. Gronowa 22, 61-655 Poznań;
• w Warszawie – wniosek można wysłać na adres e-mail: info@oke.waw.pl lub kancelaria@oke.waw.pl (wglądy) lub weryfikacja@oke.waw.pl (odwołania), wysłać pocztą lub dostarczyć osobiście na adres: ul. Józefa Bema 87, 01-233 Warszawa;
• we Wrocławiu – wniosek można wysłać na adres e-mail: sekretariat@oke.wroc.pl, wysłać pocztą lub dostarczyć osobiście na adres: ul. T. Zielińskiego 57, 53-533 Wrocław lub przez Elektroniczną Skrzynkę Podawczą: \OKEWROC\skrytka.

Możliwe jest również wysłanie formularza przez aplikację Zintegrowanego Interfejsu Użytkownika dostępną na stronie ZIU. Logowanie w systemie (https://ziu.gov.pl/login) odbywa się za pomocą otrzymanego w szkole loginu i hasła (lub przez profil zaufany).

Zanim pójdziesz na wgląd, warto zapoznać się też ze szczegółowymi wynikami swoich matur – każdy zdający ma do nich dostęp na stronie https://wyniki.edu.pl.

Uwaga! Wypełnienie elektronicznego formularza w ZIU powoduje wysłanie wniosku o wgląd do OKE i nie ma już potrzeby wysyłania dodatkowo podpisanego wniosku pocztą.

Wnioski rozpatrywane są zgodnie z kolejnością wpłynięcia, dlatego najlepiej wybrać najszybszy sposób wysyłki (e-mail, faks lub aplikacja ZIU) i zrobić to od razu po otrzymaniu wyników matur.

Odpowiedź z informacją o dacie i godzinie, o jakich masz stawić się na wgląd we wskazanym przez OKE miejscu, dostaniesz w ciągu 5 dni roboczych od otrzymania przez OKE wniosku o wgląd. Jeśli nie stanie się to w wyznaczonym terminie, pilnie skontaktuj się ze swoim OKE. Niestety koszty podróży związane z dojazdem absolwenta do wyznaczonego miejsca nie są zwracane.

 Ważne!

• Wglądu musisz dokonać osobiście (nie jest możliwe dokonanie go przez Twojego pełnomocnika).
• Na wgląd należy zgłosić się z dokumentem potwierdzającym tożsamość.
• Podczas wglądu dozwolone jest korzystanie z aparatu fotograficznego, który jest integralną częścią urządzenia telekomunikacyjnego, np. telefonu komórkowego. Podczas wglądu koniecznie wykonaj zdjęcia całej pracy egzaminacyjnej, żeby później móc ją jeszcze raz na spokojnie przeanalizować w domu i na tej podstawie złożyć wniosek o odwołanie od matury.
• Na wgląd masz 6 miesięcy od dnia wydania przez OKE Twojego świadectwa dojrzałości, aneksu lub zaświadczenia o wyniku egzaminu maturalnego.

W dokumentach dostępnych na stronie CKE widnieje również informacja:

Jeżeli podczas wglądu absolwent zgłasza zastrzeżenia dotyczące sprawdzenia pracy, w tym liczby punktów przyznanych przez egzaminatora, w pierwszej kolejności okręgowa komisja egzaminacyjna powinna dążyć do wyjaśnienia wątpliwości podczas wglądu [2, s. 132].

Oznacza to rozmowę z osobą, która po zapoznaniu się z odpowiedzią maturzysty wyrazi swoją opinię na temat sensowności składania odwołania. Nie ma obowiązku konsultacji z tym pracownikiem. Pamiętaj też, że nie przyznaje on żadnych punktów. Może podpowiedzieć pewne rozwiązania, jednak najlepiej na chłodno podejść do jego oceny – ani nie ekscytować się stanowczym „To zadanie na pewno zostanie zaliczone!”, ani nie zniechęcać odradzającym „Nie ma sensu wysyłać tego zadania”. Ostatecznie to osoba oficjalnie weryfikująca prace przyznaje punkty lub nie, a dzieje się to jedynie na drodze wysłania odpowiedniego wniosku do właściwej Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej. 

Krok 2: napisz odwołanie od wyniku matury do OKE

Zacznijmy od tego, że na napisanie wniosku są jedynie 2 dni robocze od dnia wglądu! To niezwykle mało czasu, a przekroczenie terminu będzie skutkowało jego odrzuceniem. Oto garść ważnych informacji:

• są to 2 dni robocze, więc w ten czas nie wliczają się soboty, niedziele i święta ustawowo wolne od pracy – przykładowo: jeśli wgląd miał miejsce w piątek, to czas na wysłanie odwołania będziesz mieć do wtorku włącznie (choć wraz z weekendem jest to sumarycznie 5 dni kalendarzowych),
• nie wlicza się również data wglądu – przykładowo: jeśli wgląd miał miejsce w poniedziałek, to czas na wysłanie odwołania będziesz mieć do środy włącznie,
• nie liczy się godzina wysłania wniosku, tylko data, więc jeśli składasz go elektronicznie, masz czas do godziny 23:59 ostatniego dnia.

Czy jeśli minęły 2 dni robocze od dnia wglądu, szansa na odwołanie bezpowrotnie przepada? Nie, ale należy wtedy rozpocząć całą procedurę od nowa – złożyć wniosek o wgląd i pójść na wgląd chociaż na 5 minut. Zyskuje się wtedy kolejne 2 dni robocze na napisanie wniosku z odwołaniem maturalnym. Dla wielu osób problemem może być jednak dojazd, który czasem wymaga nawet kilkugodzinnej podróży.

„Odwołanie do matury”, jak często nazywają to uczniowie, to tak naprawdę wniosek o ponowne sprawdzenie matury, oficjalnie nazywany „wnioskiem o weryfikację sumy punktów” – i pod takim hasłem należałoby szukać odpowiedniego formularza.

Jest on oznaczony numerem 25b i jest wspólny dla obu formuł (Formuły 2015 i Formuły 2023). Można go pobrać z tej strony.

Przejdźmy teraz przez kolejne etapy, dzięki którym dowiesz się, jak odwołać się od wyniku matury w taki sposób, żeby Twój wniosek miał jak największe szanse na akceptację przez komisję.

Tak jak w poprzednim formularzu, musisz w pierwszej części wpisać miejscowość, datę i określić OKE, pod które podlegasz.

Następnie w części A umieszcza się dane kontaktowe – upewnij się, że na pewno są one prawidłowe, ponieważ za ich pomocą otrzymasz odpowiedź z OKE!

Część B to już właściwe odwołanie. Należy wpisać datę wglądu, a następnie wskazać przedmioty (wraz z ich poziomem), które chcemy zgłosić. W rubryce B2.1b (i ewentualnie B2.2b) umieszcza się szczegóły wniosku, czyli prośbę o sprawdzenie konkretnych zadań lub przeliczenie punktów (jeśli zauważyliśmy, że zostały one źle policzone). Zwróć uwagę na informację, która znajduje się w tym miejscu w formularzu:

Wskaż numery zadań, których ocena powinna zostać zweryfikowana, wraz z merytorycznym uzasadnieniem. W przypadku wypracowań – wskaż kryteria, w których wypracowanie powinno zostać ponownie ocenione [3].

Po pierwsze, jak widzisz, nie zgłasza się całego arkusza do ponownego sprawdzenia, a jedynie wskazuje te numery zadań, co do których mamy wątpliwości. Koniecznie należy też napisać argumentację objaśniającą, dlaczego w naszej opinii dane zadanie powinno zostać zaliczone. Można odnosić się w niej do klucza odpowiedzi czy innych źródeł, takich jak np. prace naukowe i książki.

Po drugie, nie pisze się prośby o przeliczenie punktów „na wszelki wypadek”. Najpierw należy zrobić to samodzielnie i wypełnić wniosek dopiero wtedy, kiedy mimo kilkukrotnego przeliczenia nadal coś się nie zgadza. Pamiętaj też o sprawdzeniu zamiany punktów na wynik procentowy, gdyż to właśnie on liczy się do rekrutacji, a również i w tym miejscu zdarzają się błędy.

Na koniec w części C. składa się swój podpis. Tak wypełniony formularz jest już gotowy do wysłania.

Wiele osób ma wątpliwości, jak złożyć odwołanie do matury, a jest to bardzo proste. Robi się to dokładnie tak samo jak wniosek o wgląd – czyli można zanieść go do swojego OKE osobiście, wysłać pocztą tradycyjną, e-mailem bądź faksem. Jeśli zdecydujesz się wysłać go pocztą tradycyjną, nadaj go listem poleconym.

 Po jakim czasie przyjdzie odpowiedź? Według oficjalnych dokumentów ma to nastąpić w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wniosku przez komisję egzaminacyjną. Zdarza się jednak, że ten czas się wydłuża – wtedy dobrze jest skontaktować się z OKE w celu wyjaśnienia tej sytuacji.

 Twoje odwołanie będzie rozpatrywane przez innego egzaminatora niż ten, który jako pierwszy sprawdzał Twoją pracę. Odpowiedź najczęściej przychodzi listownie lub mailowo, więc jeszcze raz przypominamy o uważnym sprawdzeniu przed złożeniem wniosku, czy wszystkie podane przez Ciebie dane są prawidłowe.

Punktacja nie może zostać obniżona w żadnym z zadań, więc niczym nie ryzykujesz. Są jedynie dwa warianty odpowiedzi:

1. decyzja o podwyższeniu punktacji – oznaczająca zaakceptowanie Twojego wniosku w całości lub w części, po której należy odebrać nowe świadectwo (lub aneks, zaświadczenie) i oddać to, które jest nieaktualne, a następnie poinformować uczelnie, na które się rekrutujesz, o zmianie Twojego wyniku;
2. decyzja o utrzymaniu punktacji – oznaczająca, że wniosek nie został zaakceptowany, a Twój wynik nie uległ zmianie.

Jeśli są zadania, które mimo zgłoszenia nadal nie zostały zaliczone, a wydaje Ci się, że powinny być uznane, jeszcze nie wszystko stracone. Z pomocą przychodzi możliwość złożenia kolejnego odwołania – do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego (KAE).

Krok 3 (opcjonalny): napisz odwołanie do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego

Na wysłanie kolejnego odwołania jest 7 dni zwykłych (kalendarzowych) od dnia otrzymania przez Ciebie odpowiedzi z OKE do pierwszego odwołania.

W tym etapie można zgłosić jedynie te zadania, które spełniają poniższe warunki:

• zostały wysłane we wniosku 25b (w odwołaniu do OKE),
• po weryfikacji nadal nie została w nich przyznana maksymalna liczba punktów,
• są to zadania otwarte – do KAE nie można wysłać żadnych zadań zamkniętych, czyli np. jednokrotnego lub wielokrotnego wyboru, a jedynie takie, w których maturzysta sam formułuje odpowiedź.

Tym razem wypełnia się wniosek 25c – Odwołanie od wyniku weryfikacji sumy punktów z części pisemnej egzaminu maturalnego do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego, który możesz pobrać z poniższej strony. 

Części X, A i C wypełnia się dokładnie tak samo jak w poprzednim wniosku z odwołaniem (25b). Pewne wątpliwości może budzić rubryka X3., w której jest napisane: „Do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego za pośrednictwem dyrektora…” – tutaj, tak jak wcześniej, wpisujemy OKE, do którego przynależymy.

W części B. następuje drobna zmiana. Jeden wniosek może dotyczyć jedynie jednego przedmiotu, w przeciwieństwie do wniosku 25b, w którym można było zgłosić kilka z nich. Dodatkowo każde zadanie należy teraz wpisać w oddzielną rubrykę, najpierw podając jego numer, a następnie pisząc pogłębione uzasadnienie, które powinno w pewnym sensie stanowić dyskusję z argumentacją odrzucenia wniosku przez OKE, jaka znajduje się zawsze w przesłanym przez komisję dokumencie z odpowiedzią. Oficjalne wytyczne mówią o tym, że maturzysta powinien wykazać, iż:

rozwiązanie tego zadania lub zadań egzaminacyjnych przez niego:

1) jest merytorycznie poprawne oraz

2) spełnia warunki określone w poleceniu do danego zadania egzaminacyjnego oraz instrukcji dla zdającego zamieszczonej w arkuszu egzaminacyjnym [2, s. 133].

Nic nie zmienia się w sposobie wysłania wniosku – pomimo że jest to odwołanie do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego, dalej wysyłamy pismo do swojego OKE (pocztą tradycyjną, e-mailem, faksem) lub zanosimy je tam osobiście. 

Najpierw ponownej oceny może dokonać dyrektor OKE i przyznać punkty. Jeśli tak się nie stanie, po stronie OKE leży przekazanie wniosku do KAE, które powtórnie weryfikuje rozwiązania maturzysty. W związku z tym nie należy się dziwić, jeśli przyjdą kolejno dwie odpowiedzi.

Na ostateczną odpowiedź można czekać nawet aż do 28 dni zwykłych. Tak jak poprzednio, jeśli mimo długiego czasu oczekiwania nie otrzymasz odpowiedzi w ciągu tego czasu, koniecznie skontaktuj się ze swoim OKE.

Możesz otrzymać decyzję o:

1. podwyższeniu punktacji – oznaczającą zaakceptowanie Twojego wniosku w całości lub w części, po której należy odebrać nowe świadectwo (lub aneks, zaświadczenie) i oddać to, które jest nieaktualne, a następnie poinformować uczelnie, na które się rekrutujesz, o zmianie Twojego wyniku;
2. utrzymaniu punktacji – oznaczającą, że wniosek nie został zaakceptowany, a Twój wynik nie uległ zmianie.

Rozstrzygnięcie Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego jest już ostateczne – nie ma możliwości dalszego odwoływania się.

Źródło: [2, s. 135]

Czasem punkty zdobywa się dopiero na ostatnim etapie za pomocą odwołania do KAE, z czego płynie wniosek, że nigdy nie należy się poddawać, tylko trzeba walczyć do końca. Mamy nadzieję, że pomimo długiej procedury artykuł wyczerpująco odpowiedział na pytanie, jak napisać odwołanie do matury.

Rekrutacja na studia w przypadku kandydatów, którym OKE lub KAE podwyższyły wyniki matury po odwołaniu, zależy głównie od indywidualnych procedur ustalonych przez poszczególne uczelnie. Istnieją jednak pewne ogólne zasady, które mogą być pomocne w zrozumieniu tego procesu.

1. Nowe świadectwo/aneks/zaświadczenie

W przypadku zmiany wyniku egzaminu maturalnego należy przede wszystkim odebrać z OKE nowe świadectwo/aneks/zaświadczenie oraz oddać to, które przestało być aktualne. 

2. Kontakt z uczelnią i indywidualne rozpatrywanie wniosków

Niektóre uczelnie mogą rozpatrywać wnioski kandydatów indywidualnie, uwzględniając ich nową pozycję na liście rankingowej. Osoba, której odwołanie zostało rozpatrzone pozytywnie, powinna jak najszybciej skontaktować się z uczelnią i dostarczyć jej informację o zmianie wyniku. Ważne jest, żeby napisać lub zadzwonić bezpośrednio do działu rekrutacji uniwersytetu, na który się aplikuje, aby uzyskać szczegółowe informacje na temat dalszych kroków i terminów postępowania rekrutacyjnego.

3. Dodatkowa rekrutacja

Wiele uczelni przewiduje dodatkową rekrutację lub tzw. „rekrutację uzupełniającą” dla kandydatów, którzy otrzymali poprawione wyniki matur po odwołaniu. Terminy i szczegóły tej rekrutacji są zazwyczaj ogłaszane na stronach internetowych poszczególnych uczelni.

Nie ma jednego, ogólnopolskiego terminu na ponowne złożenie wniosku o przyjęcie na studia po otrzymaniu nowego świadectwa. Terminy są ustalane przez poszczególne uczelnie i mogą się różnić w zależności od instytucji, dlatego zalecamy bezpośredni kontakt z nimi.

Trzymamy kciuki za pozytywne efekty i pomyślny przebieg rekrutacji na studia!

Bibliografia

• [1] Okręgowa Komisja Egzaminacyjna, Wikipedia, https://pl.wikipedia.org, dostęp: 19.06.2024 r.
• [2] Informacja o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu maturalnego w Formule 2023 oraz w Formule 2015 obowiązująca w roku szkolnym 2023/2024, Centralna Komisja Egzaminacyjna,https://cke.gov.pl, dostęp: 10.07.2024 r.
• [3] Załącznik 25b. EM23, EM15. Wniosek o weryfikację sumy punktów, Centralna Komisja Egzaminacyjna,https://cke.gov.pl, dostęp: 10.07.2024 r.