Poprawa matury - wszystko, co musisz wiedzieć

Zastanawiasz się, czy można poprawić maturę, jeśli nie udało Ci się zdać egzaminu? A może chcesz dowiedzieć się, jak poprawić maturę, żeby dostać się na upragnione studia, gdy Twoje wyniki nie są satysfakcjonujące? W poniższym wpisie postaramy się odpowiedzieć na wszystkie pytania dotyczące tego tematu.

Przedmioty, które każdy maturzysta musi obowiązkowo zdać, to:

• pisemne w zakresie podstawowym: język polski, matematyka, język obcy,
• ustne (bez określania poziomu): język polski, język obcy,
• pisemne w zakresie rozszerzonym: 1 wybrany przedmiot dodatkowy.

Warunkiem zdania powyższych matur jest otrzymanie min. 30% punktów możliwych do zdobycia z egzaminu – od 2025 r. dotyczy to także wybranego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym dla Formuły 2023. 

Uwaga! Jak czytamy na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) o obowiązku uzyskania min. 30% punktów z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego:

Warunek określony w pkt 4 obowiązuje w momencie publikacji tej informacji na stronie internetowej (art. 44zzl ust. 1 ustawy o systemie oświaty). Zwracamy jednak uwagę, że trwają prace nad nowelizacją ustawy o systemie oświaty, w której proponuje się przesunięcie obowiązku zdania egzaminu maturalnego z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym na rok szkolny 2026/2027 (art. 8 nowelizowanej ustawy). Jeżeli nowelizacja ustawy zostanie uchwalona i podpisana przez Prezydenta RP, informacja na stronie internetowej zostanie w tym zakresie niezwłocznie zaktualizowana. 

Osoby piszące przedmiot dodatkowy w Formule 2015 nie mają takiego obowiązku, wystarczy, że się na nim pojawią, żeby ten został uznany za zdany. Jeżeli chodzi o absolwentów techników i szkół zawodowych, zwalnia z niego dyplom lub certyfikat potwierdzający uzyskane kwalifikacje zawodowe.

Czy w takim przypadku maturę uznaje się od razu za niezdaną? Na szczęście nie. Jeśli w wyniku sytuacji losowej lub zdrowotnej maturzyści nie byli w stanie pojawić się na egzaminie przeprowadzanym w maju, organizowany jest dla nich dodatkowy termin czerwcowy, który traktowany jest na równi z terminem majowym – jako pierwsze podejście do egzaminu, a nie jako poprawianie matury.

Absolwent lub jego rodzice muszą jednak złożyć udokumentowany wniosek do dyrektora szkoły, w której absolwent przystępuje do egzaminu maturalnego, nie później niż w dniu, w którym odbywa się egzamin maturalny z danego przedmiotu. W ciągu 2 dni dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej (OKE) rozpatruje go i przekazuje swoją decyzję, która jest ostateczna.

Warto dodać, że sam przebieg egzaminu w terminie dodatkowym (w czerwcu) jest taki sam jak w terminie głównym (w maju). Różnica polega na otrzymaniu innych zestawów zadań do rozwiązania. To samo dotyczy terminu poprawkowego (w sierpniu), o którym przeczytasz poniżej.

Wiele zależy od tego, w jakiej formule zdajesz egzamin oraz jaka szkoła została przez Ciebie ukończona, dlatego pamiętaj, żeby zawsze sprawdzić obowiązujące Cię zasady w danym w roku szkolnym, w którym chcesz ponownie podchodzić do matury. W indywidualnych przypadkach można nawet skontaktować się z OKE lub CKE, żeby uzyskać najbardziej aktualne informacje.

Możliwość poprawy matury z przedmiotów obowiązkowych na poziomie podstawowym lub egzaminów ustnych jest dostępna już w terminie sierpniowym tego samego roku, ale dotyczy ona wyłącznie osób, które nie zdały tylko jednego z nich. Trwają również prace nad próbą wprowadzenia od 2025 r. sierpniowej opcji poprawy niezdanego przedmiotu rozszerzonego. 

Są również inne kryteria, które obowiązują maturzystów chcących poprawiać maturę jeszcze w terminie sierpniowym:

• należy przystąpić do wszystkich obowiązkowych egzaminów (w maju lub czerwcu),
• żaden z obowiązkowych egzaminów nie może zostać unieważniony (na przykład w związku z niesamodzielnym rozwiązywaniem go),
• w ciągu 7 dni od dnia ogłoszenia wyników egzaminu maturalnego maturzysta powinien złożyć pisemne oświadczenie o zamiarze przystąpienia do egzaminu maturalnego z danego przedmiotu w terminie poprawkowym (do dyrektora szkoły albo dyrektora OKE, do którego wcześniej składał deklarację przystąpienia do matury).
  

Jeśli któreś z powyższych kryteriów nie zostało spełnione, zdający musi podejść do matury w kolejnym roku szkolnym w pełnym zakresie, jeśli chce uzyskać świadectwo dojrzałości. 

Osoba przystępująca do terminu sierpniowego musi złożyć deklarację do dyrektora swojej szkoły lub dyrektora OKE – jest to załącznik 7 (Oświadczenie o zamiarze przystąpienia do egzaminu maturalnego z danego przedmiotu w terminie poprawkowym), do pobrania ze strony CKE. 

U osób, które czeka powtórne zdawanie egzaminu, może pojawiać się myśl: „A co jeśli nie zda się poprawki matury?”. W takiej sytuacji absolwent musi poczekać rok do kolejnej sesji matur rozpoczynającej się w maju. Oczywiście, dobrze byłoby mieć to już za sobą, ale z drugiej strony to nie jest koniec świata – przynajmniej zyskuje się więcej czasu, żeby na spokojnie się do niej przygotować.

Jeśli jednak dana osoba zdała wszystkie matury obowiązkowe, ale interesuje ją poprawa wyniku matury rozszerzonej lub podstawowej, aby zwiększyć swoje szanse w rekrutacji na wybrany kierunek, ona również podchodzi do egzaminu dopiero za rok. Ponadto istnieje możliwość zdawania kolejnego, nowego przedmiotu dodatkowego, którego wcześniej się nie pisało. 

W obu przypadkach składa się Deklarację 1A lub 1B w zależności od opisanych w nich sytuacji, odpowiednio do dyrektora swojej szkoły lub dyrektora OKE, do pobrania ze strony CKE. 

Warto też sprawdzić, czy jeszcze jedno podejście do matury będzie w ogóle konieczne – szansą na podwyższenie bieżącego wyniku jest analiza arkuszy podczas wglądu i napisanie odwołania od punktacji zadań, co do których mamy jakiekolwiek wątpliwości.

W przeważającej większości przypadków egzamin maturalny pisze się w szkole, którą się ukończyło i w której po raz pierwszy się do niego przystępowało. W wyjątkowych sytuacjach (np. w związku z likwidacją danej szkoły) osoba poprawiająca maturę może zostać skierowana do innego miejsca, wskazanego przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną.

Maturzysta ma na poprawę egzaminów 5 lat, licząc od października roku, w którym przystąpił do matury po raz pierwszy.

Czy w takim razie poprawa matury po 5 latach jest możliwa? Tak, jest to oczywiście dozwolone nawet wtedy, gdy minie wspomniany czas od pierwszego podejścia – nie ma natomiast możliwości poprawienia pojedynczych przedmiotów. W takiej sytuacji trzeba zdawać maturę od początku w pełnym zakresie, zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku, w którym ponownie przystępuje się do egzaminów.

Jak czytamy w Informacji o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu maturalnego w Formule 2023 oraz w Formule 2015 obowiązującej w roku szkolnym 2023/2024:

„Egzamin maturalny z każdego przedmiotu obowiązkowego i przedmiotu dodatkowego na danym poziomie, zarówno w części ustnej, jak i w części pisemnej, jest odpłatny dla:

1) absolwentów, którzy po raz trzeci i kolejny przystępują do egzaminu maturalnego z tego samego przedmiotu obowiązkowego lub z tego samego przedmiotu dodatkowego na tym samym poziomie

oraz dla

2) absolwentów, którzy przystępują do egzaminu maturalnego z tego samego przedmiotu dodatkowego na tym samym poziomie, który w poprzednim roku lub w poprzednich latach zgłaszali w deklaracji, ale nie przystąpili do egzaminu maturalnego z tego przedmiotu.” [2, s.155]

Oznacza to, że można zdawać bezpłatnie ten sam przedmiot na tym samym poziomie jedynie dwa razy – czyli poprawiać jeden raz. Wyjątek stanowi sytuacja, w której maturzysta złożył deklarację przystąpienia do egzaminu po raz pierwszy i nie pojawił się na nim – wtedy każda kolejna chęć zdawania tej matury jest już odpłatna.

Ważne, że jeśli maturzysta w danym roku przystępuje do wybranego egzaminu i w terminie głównym/dodatkowym, i w terminie poprawkowym, płaci tylko raz za ten przedmiot.

Opłata za ponowne przystąpienie do matury wynosi 50 zł brutto za każdy przedmiot, zarówno zdawany w formie ustnej, jak i pisemnej. Jeśli nie jest się pewnym, czy podlega się temu obowiązkowi, można uzyskać informację w szkole, którą się skończyło, w OKE albo w systemie Zintegrowanego Interfejsu Użytkownika (ZIU) po zalogowaniu się na swoje konto. Rachunek bankowy do wpłat wskazuje dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej.

Czas na wniesienie opłaty nie jest długi – wynosi zaledwie kilka miesięcy na początku roku kalendarzowego. Przykładowo, w 2024 r. było to jedynie od 1 stycznia 2024 r. do 7 marca 2024 r. Pamiętaj, że dokładne daty zawsze należy sprawdzić w zależności od roku, w którym przystępuje się do poprawy matury. Jeśli nie dotrzyma się ustalonego terminu, nie ma możliwości podchodzenia do danego egzaminu.

Należy również dostarczyć dowód wpłaty do dyrektora OKE oraz do dyrektora szkoły, w której składa się deklarację maturalną.

Niestety, jeśli zrezygnujesz w dowolnym momencie z podejścia do matury, która została już przez Ciebie opłacona, opłata nie zostanie zwrócona i po prostu przepada.

Istnieje szansa na zwolnienie z opłaty osoby o niskim dochodzie lub przy niskim dochodzie jej rodziny – próg ten należy sprawdzić w danym roku kalendarzowym (np. kontaktując się z OKE). W takiej sytuacji do dyrektora OKE dostarcza się specjalny wniosek, a wraz z nim dokumenty potwierdzające wysokość dochodów, jak na przykład:

• oświadczenie o liczbie członków w rodzinie,
• zaświadczenie o zarejestrowaniu w urzędzie pracy lub dowód pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
• zaświadczenie o wysokości dochodów,
• zaświadczenie o korzystaniu ze świadczeń rodzinnych w formie zasiłku rodzinnego lub inny dokument potwierdzający korzystanie z tego zasiłku.

Wszystkie niezbędne wnioski możesz znaleźć na stronie Okręgowej Komisji Edukacyjnej, pod którą podlegasz.

Kolejne podejście do egzaminu maturalnego wymaga determinacji i systematyczności. Osoby, które zdecydowały się na poprawianie matury, mogą napotkać kilka trudności, takich jak: niewystarczająca motywacja do nauki, nieopanowanie wymaganego materiału oraz brak odpowiedniego rozplanowania pracy, wnikliwej analizy popełnionych błędów czy niezbędnego wsparcia w całym procesie, a to wiąże się później z niedostatecznym przygotowaniem i poczuciem zmarnowanego czasu. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, do których warto się zastosować, aby zwiększyć swoje szanse na powodzenie na egzaminie.

1. Koniecznie zapoznaj się z wymaganiami egzaminacyjnymi obowiązującymi Cię wtedy, kiedy chcesz ponownie zdawać maturę. Przeanalizuj dokładnie podstawę programową, żeby wiedzieć, czego dokładnie musisz się nauczyć, a z czego możesz zrezygnować. 
   
2. Jeśli chcesz podwyższyć swój wynik, a nie jedynie zdać maturę, rozsądnie wybierz przedmioty, które będziesz ponownie zdawać. Czy można poprawić aż kilka z nich? Tak, ale najlepiej podejść tylko do tych, które będą liczyły się do rekrutacji na wybrany przez Ciebie kierunek. Pamiętaj, że możesz wybrać maksymalnie 6 przedmiotów dodatkowych, ale im więcej ich wybierzesz, tym więcej czeka Cię pracy, a szanse na dobry wynik z każdego z nich spadają. Przy trzecim i kolejnym podejściu każdy wybrany egzamin podlega też opłacie. 
   
3. Rozplanuj materiał w taki sposób, żeby pracować regularnie, ale i mieć też czas na odpoczynek. Nie zapominaj o tym, że liczy się nie tylko teoria – bardzo ważne jest też rozwiązywanie arkuszy. Zajrzyj również do naszego wpisu o przygotowaniu do poprawiania matury – Jak przygotować się do poprawiania matury?
   
4. Staraj się pracować systematycznie – w budowaniu motywacji do nauki może Ci pomóc artykuł – Jak budować motywację do nauki?. 
   
5. Dobrym sposobem na produktywne powtórki jest praca z kursem, który będzie wspierał Cię w regularnej nauce. Na kursach Więcej niż Matura wszystkie materiały masz w jednym miejscu, a nad Twoimi przygotowaniami czuwa zespół doświadczonych nauczycieli i egzaminatorów, którzy pomogą Ci wyeliminować błędy podczas rozwiązywania zadań. Nie musisz też martwić się o układanie planu pracy, ponieważ platforma robi to za Ciebie, co znacząco ułatwia monitorowanie postępów i nadrabianie ewentualnych zaległości. 
   
6. Znajdź dogodne miejsce do nauki i działaj. Po egzaminie sobie podziękujesz!

Wszystkim osobom poprawiającym maturę życzymy powodzenia i wytrwałości!

Bibliografia

• [1] O egzaminie, Centralna Komisja Egzaminacyjna, https://cke.gov.pl, dostęp: 07.07.2024
• [2] Informacja o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu maturalnego w Formule 2023 oraz w Formule 2015 obowiązująca w roku szkolnym 2023/2024, Centralna Komisja Egzaminacyjna, https://cke.gov.pl, dostęp: 31.07.2024 r.